Eerder deze zomer kwam het meest recente onderzoek van Jantje Beton naar buiten. De cijfers waren schokkend: het aantal kinderen dat dagelijks buitenspeelt is inmiddels gedaald naar 14%. Van de 1,2 miljoen kinderen op de basisschool zijn dat er dus zeker een miljoen die niet dagelijks buitenspelen. Sterker nog, 1 op de 7 kinderen speelt helemaal nooit buiten. Een zorgwekkende trend, aldus Dave Ensberg-Kleijkers, Directeur Jantje Beton. “We wisten wel dat sommige kinderen weinig buitenspelen, maar nooit…”
Hoe is het zover gekomen en wat kunnen we eraan doen? Vandaag deel 1.
De organisatie Jantje Beton werd eind jaren zestig opgericht als tegenwicht tegen de verstedelijking van woonwijken: betonnen flats verschenen, waar (natuurlijke) speelplekken verdwenen. Vandaag de dag is dit nog steeds een issue, met name in de Randstad, maar is er nog een probleem bijgekomen. Steeds minder kinderen spelen buiten, voornamelijk door de digitalisering van onze omgeving en vrije tijd.
Geld maakt niet gezond
Saillant detail is dat het meerendeel van de kinderen die nooit buitenspelen afkomstig zijn uit gezinnen uit de ‘hogere sociale klassen’, woonachtig in de Randstad. ‘Hoe hoger de opleiding, hoe minder de kinderen buitenspelen’ lijkt het credo. Maar liefst 58 procent van de twaalfduizend ondervraagden ouders gaf aan dat hun kind(eren) minder dan 8,4 uur per week buitenspelen. Meer dan de helft van de kinderen speelt zelfs vaak alleen.
“Deze zijn cijfers zijn schrikbarend.” vertelt directeur Dave Ensberg-Kleijkers. “Kinderen die nooit buitenspelen lopen het risico zich niet optimaal te ontwikkelen. Buitenspelen is goed voor de gezondheid, het zelfvertrouwen, de intellectuele ontwikkeling, de manier waarop ze met andere kinderen samenwerken en hun gevoel van geluk.”
Gamen is het nieuwe buitenspelen
Wat doen de kinderen dan? Lekker binnen blijven en gamen. De kinderen die nog wel dagelijks buiten willen spelen vinden steeds minder speelmaatjes in de buurt. In een gekoppeld onderzoek werd aan vijftienhonderd ouders gevraagd waarom hun kinderen minder buitenspelen. De helft hiervan gaf aan dat hun kinderen liever gamen of op social media zitten, al probeert 78 procent van de ouders hier wel regels aan te binden.
Healthcoach Martin Pet van Lifeguard legt uit waarom de digitale wereld zo vaak wordt verkozen boven de buitenwereld. “Gamen, en eigenlijk alles wat je op de smartphone kan doen, appelleert aan het principe van ‘instant gratification’. Als je een game speelt en wint, dan voel je je op dat moment eventjes goed en ga je nóg een game doen om die kick nogmaals te krijgen. Buitenspelen geeft minder snel bevrediging. Je moet je eigen creativiteit aanwenden om plezier te hebben.”
Best of both worlds: Moon Trees
Een van de manieren om de ‘digitalisering’ en de daarmee samenhangende ‘game-cultuur’ tegen te gaan is door deze niet te ontkennen, maar te integreren. In andere woorden, welke elementen maken gamen zo leuk, en hoe kunnen we dit verwerken in een natuurlijkere en actievere activiteit? En zo ontstond Moon Trees. Moon Trees is een ontwikkeling van innovatiebureau Springlab en Klimbos Nederland. Samen creëerden zij een heuse real life game voor kinderen, tieners én volwassenen. Springlab heeft namelijk een missie: mensen wereldwijd in beweging krijgen.
“Onze filosofie is dat we het dagelijks leven beweeglijker willen maken”, legt directeur Jan Paul de Beer van Springlab uit. “In plaats van dat je er een beweegactiviteit bij moet doen, willen we de activiteiten die nu passief zijn beweeglijker maken.” Gamen is daar een goed voorbeeld van volgens De Beer. “Dat is passief en het wordt veel gedaan. Het vervangt veelal buitenspelen, de oervariant van bewegen. Als er zoveel gave spellen worden gemaakt voor op de computer en zo weinig voor buiten, dan is het niet raar dat je meer achter de computer gaat zitten. Games zijn populair omdat het nieuw is.”
En hoewel het succes van Moon Trees nu al zijn vruchten afwerpt, zijn meer nieuwe initiatieven noodzakelijk. “Ik geloof niet dat dit in zijn eentje de oplossing is,” legt De Beer uit. “Pokémon Go is daar een mooi voorbeeld van: daarna hadden nog duizend nieuwe buitenspellen moeten komen. Die blijven achter.”
Inmiddels zijn er al drie locaties in Nederland – en één in Zwitserland – waar innovatieve gametechnologie gecombineerd wordt met een avontuurlijke en natuurlijke speelomgeving, ieder met een geheel eigen decor en identiteit. Nieuwsgierig? Come and play!
Met de komst van Moon Trees is de eerste stap naar meer buitenspelen al gezet. Maar hoe zorg je zelf dat je kinderen meer naar buiten gaan? Lees meer in deel twee van dit artikel.
Bronnen:
https://www.ad.nl/binnenland/vooral-kind-van-hoogopgeleide-ouders-speelt-nooit-buiten~ae810724/
https://jantjebeton.nl/projecten/kinderen-spelen-dramatisch-minder-buiten